Siyaset ve Toplum

FELSEFE Ders Notları
Sosyolojiye Giriş

Siyaset

• Siyaset ve toplum iç içedri ve birbirlerini karşılıklı olarak etkilemektedirler.
• Hükümet sanatı, kamusal hayat, uzlaşma, uyum/çatışma, gücün ve kaynakların dağıtımı gibi çeşitli içeriklere sahiptir.
• Ülke devlet ve insan yönetimi demektir.

Siyaset Bilimi ve Sosyolojisi
Siyaset Bilimi : Yönetim aygıtları, kamu yönetim mekanizmaları ile seçimler, baskı grupları ve siyasal davranışlarla ilgilenirler. Siyasal otorite ile ilgili kurumların ve bu kurumların oluşmasında ve işlemesinde rol oynayan davranışların bilimidir.

Siyaset Sosyolojisi : Siyasal olguların sosyolojik analizi ve daha çok siyaset, toplumsal yapılar, ideolojiler ve kültürlerle ilgilenir.

İktidar , Otorite, Paternalizm, Meşruiyet

İktidar : Bir kişinin yada bir grubun diğerlerinin karşı koyma durumunda bile kontrol etmesini ifade eden toplumsal ilişkidir.

Paternalizm : Baba ile çocuk arasında varsayılan çocuğun kendi kendisine bakamazmış gibi babanın sahip çıkmasına göndermede bulunan ve iktidarın vatandaşın iyliği için hareket etmesi olarak tanımlanır.

Otorite : İtaat yoluyla istikrarın sağlanabildiği hiyerarşik bir ilişkidir.

Meşruiyet : Bir hükümetin otoritesine boyun eğenlerin bunlara razı gibi gösterilmesi

Otorite Tipleri
Weber 3 çeşit otorite tipi belirlemiştir :

1. Geleneksel Otorite : Toplumdaki meşruiyetlerini gelenekten göreneklerden ve inançlardan alır.
2. Karizmatik Otorite : Meşruiyetini liderin olağanüstü olduğuna inanılan otorite.
3. Yasal-Akılcı Otorite : Rasyonel aklın belirlediği yasalarla yetkileri sınırlandırılmış otorite.

Laiklik, Devlet, Demokrasi

Laiklik : Farklı dinden ve inançlardan insanların eşit koşullarla aynı kurallara uymak durumunda bulundukları toplum düzenini ifade eder

Devlet : Belirli bir toprak parçası üzerinde egemen olan siyasal bir araçtır. Toplumun en üst organizasyonudur.

Demokrosi : Halkın kendi kendini yönetmesi günümüzde farklı biçimleri vardır

• Katılımcı Demokrasi
• Temsilci yada Liberal Demokrasi

Totaliter Devlet : Toplumdaki tüm baskı şiddet ve zor ile kurumları denetim altına alan ve toplumsal meşruiyetten yoksundurlar (Örnek : Nazi Almanyası).

İdeoloji
Dünya görüşüdür aydınlanma sürecinin bir ürünüdür.

Eagleton 6 farklı ideoloji geliştirmiştir.

• Toplumsal yaşamda anlam, gösterge ve değerlerin üretim süreci.
• Belirli bir toplumsal grubun veya sınıfın fikirler kümesi.
• Egemen siyasi iktidarı meşrulaştırmaya yarayan fikirler.
• Toplumsal grupların çıkarlarının meşrulaştırılması ve desteklenmesi.
• Toplumun maddi yapısından kaynaklı yanlış ve aldatıcı inançlar
• Bilinçli toplumsal aktörlerin kendi dünyalarına amlam verdikleri ortam.

Belli Başlı İdeolojiler

Liberalizm : Bireyin, özgürlüğün, aklın, adaletin hoşgörünün ve farklılığın ön plana alındığı ve bu anlamda bireysel hak ve özgürlüklerin korunmasının esas olduğu devletin bu çerçevede sınırladığı bir ideolojidir

Muhafazakarlık : Varolan toplumsal, ekonomik, siyasal ve kültürel ortamın korunmasını temel alan düşünce sistemidir.

Sosyalizm : Toplum, iş birliği, eşitlik, sosyal sınıf ve ortak mülkiyet üzerinde durulan kavramlardır. Marx'ın düşüncesine dayanır.

Faşizm : Lider pozisyonunun önemli olduğu siyasal itaat kültürünün yaygın aşırı milliyetçilik hatta ırkçılık öğelerini taşıyan totoliter unsurlu baskıcı ve anti demokrotik özelliklere sahiptir.

Neo Liberalizm : Temel olarak birey ve pazarı almış devletin piyasa üzerindeki müdehalesini ortadan kaldırmayı amaçlamıştır

Soyal Demokrasi : Sosyalizm ile liberal değerlerin harmanlandığı devletin göreli olarak müdehalesinin mümkün olduğu sosyal refah egemen anlayışının olduğu sosyal adaletin önemsendiği bir ideolojidir.

Siyasete İlişkin Temel Sosyolojik Yaklaşımlar  

İşlevselci Yaklaşım

• En temel vurgu devlete olan ihtiyaçtır.
• Düzeni sağlamak
• Diğer devletlerle ilişkisi
• Sistemi yönlendirmek

Çoğulcu Yaklaşım
Klasik çoğulculuk ve seçkinci çoğulculuk olmak üzere ikiye ayrılır.
Klasik çoğulculukta :

• Hükümet toplumun istekleri ve çıkarları doğrultusunda hareket eder.
• Siyasal partiler temsilci gücün temsili hükümetler için gerekli organizasyonlarıdır.
• Modern toplumun olmazsa olmazları kabul edilir.

Elit (seçkin) çoğulculukta :
Yönetici ve yönetilen sınıf, elit olan ve olmayan olarak ikiye ayrılır.
Wifredo Pareto ve Gaetano Mosca tarafından geliştirilmiştir.

• Toplum bir elitler grup tarafından yönetilmektedir
• Yönetici elitler: askeri elit, dini elit, iş adamları  ve aydın elitleridir.
• C.W.Mills'in ileriye sürmüş olduğu iktidar seçkinleri analizinde ABD'de askeri elitler, Büyük Şirketlerin Yöneticileri, Siyasal elitler olarak 3 seçkin grup belirlemiştir

Marksist Çatışmacı Yaklaşım

• Toplumdaki genel çatışmanın kaynağı sınıfsal çatışmadır ve kapitalist toplumlarda görülür.Bu çatışma iktidar sahibi olanlar ve olmayanlar arasındadır.
• İktidarın kaynağı ekonomidir ve alt yapıda bulunur.
• Siyasal iktidar ekonomik iktidarın yansımasıdır.
• Üretim araçlarının kolektif(ortaklaşa) sahiplenişi olan komünüst toplumda güçte halk arasında eşit dağıtılacaktır.
• Üretim araçlarına sahip grup toplumda azınlıktadır ve egemen sınıf konumundadır.
• Üretim araçları yönetici sınıfa aittir iktidarın insanlara dönüşünün tek yolu üretim araçlarının kolektif mülkiyetiyle mümkündür
• Aile ve hukuk egemen sınıfın devamlılığı için işlevsel görülür.