PHP'de IF...ELSE - ELSEIF Kontrol Yapıları

Hangi programlama dili olursa olsun programın akışını kontrol etmek, gerektiği gibi yönlendirebilmek için bazı kontroller yapmamız gereklidir.  Bir program içerisinde bazı kod satırlarının, belirli şartlar sağlanmadan çalışmasını engellemek için , yada bu durumun  tersi olarak belirli şartlar sağlandığında kod satırlarının çalışmasını sağlamak  için if kontrol deyimine ihtiyaç duyulur.

IF Kontrol Yapısı  PHP'de IF yapısı kodların belli bir koşula bağlı olarak çalıştırılmasını sağlar.

Kullanımı:

if (yapılması istenen koşul veya koşullar) {   
    koşulun gerçekleşmesi durumunda yapılacak işlemler
    .
    .
    koşulun gerçekleşmesi durumunda yapılacak işlemler
}

Eğer bir IF deyiminden sonra gelen ifade sonucu TRUE olan boolean bir değer verirse, IF deyiminden sonra gelen koşulun gerçekleşmesi durumunda yapılacak işlem veya işlemler PHP tarafından çalıştırılır, aksi takdirde (FALSE bir değer geri verirse), dikkate alınmaz.

Örnek 1:  

<?php
   $islem = 2 + 2;
   if ( $islem == 4 ) {
      echo "2 + 2, 4 eder!";
   }
?>

IF...ELSE Kontrol Yapısı belirli kodları belirli şartlara bağlı olarak çalıştırmak için kullanılır. Basit bir ifadeyle eğer böyleyse şöyle yap, şöyleyse böyle yap diyebilmek için kullanılır.

Kullanımı:

if (yapılması istenen koşul veya koşullar) {
     koşulun gerçekleşmesi durumunda yapılacak işlemler
} else {
     koşul ve koşullar gerçekleşmemiş ise yapılacak işlemler
}

Örnek 2:  Sayı pozitif ise sayının kendisini ve karesini, koşulumuz karşılanmıyor ise Sayı pozitif değil mesajını ekranda gösterelim.

<?php
$sayi=-3;
if($sayi>0){
   echo "Sayı=$sayi<br>";
   echo "Karesi=",$sayi*$sayi;
}
else
   echo "Sayı pozitif değil";
?>

Örnek 3: Eğer universite değişkeni "bozok" ise ekrana doğru yazdıralım, universite değişkeni "bozok" değilse  ekrana yanlış yazdıralım.

<?php
$universite = "Bozok";
if ($universite="Bozok") // eğer universite değişkeni bozok ise...
{
   echo "Doğru"; // ekrana Doğru yazdır.
}
else // universite değişkeni Bozok değilse...
{
  echo "Yanlış"; // ekrana yanlış yazdır.
}
?>

Örnek 4:  Tanımlı olan kullanıcı adının (minix) ve şifrenin (666666) olup olmadığını kontrol eden php kodunu yazalım.

<?php
$kullanici_adi="minix";
$sifre="666666";
if ($kullanici_adi=="minix" and $sifre=="666666")
   echo "Giriş Başarılı";
else
   echo "Kullanıcı adı yada şifre yanlış!";
?>

IF...ELSE kontrol yapımızda koşulun gerçekleşmesi durumunda yapılacak işlemler birden çok ise süslü parantez kullanılır. Koşulumuz gerçekleştikten sonra yapılacak işlem tek komut ise süslü parantez içerisine alınma zorunluluğu yoktur.

ELSEIF Kontrol Yapısı PHP'de IF yapısında yer alan ifade yanlış sonuç verdiğinde, alternatif ifadelerin kontrolü ile farklı işlem satırlarının çalışmasını sağlamak için IF deyimi ile birlikte ELSEIF deyimini kullanabilirsiniz. ELSE deyiminden farklı olarak, ELSEIF deyimi ile ilgili işlem satırının çalışması için ELSEIF ile ilgili ifadenin doğru sonuç vermesi gerekir. ELSEIF deyimi daima IF deyimi ile birlikte kullanılmalıdır.

Kısaca IF ile birlikte birden fazla koşulu kullanmamızı sağlar.

Kullanımı:

if (yapılması istenen koşul veya koşullar)
elseif (yapılması istenen koşul veya koşullar) // if ifadesi yanlış sonuç verirse çalışır.
else // if ve elseif ifadelerinin her ikisi de gerçekleşmemiş ise yapılacak işlemler.  

Bir IF yapısı içinde birden fazla ELSEIF deyimi kullanılabilir. IF ELSEIF yapısı içinde, IF deyimi de dahil olmak üzere, doğru sonuç veren ilk ifadenin yer aldığı satır çalıştırılır. Bir ELSEIF deyimi işlem satırı, kendisinden önce gelen IF ve/veya ELSEIF deyimlerine bağlı ifadelerin tamamı yanlış sonuç verdiğinde ve kendi ifadesi doğru sonuç vediğinde çalışır.

Örnek 5:  

<?php
   $sayi_tut = 35;
if ( $sayi_tut < 34 )
  echo "Sayım 34'den küçük!";
elseif ( $sayi_tut > 34 )
  echo "Sayım 34'den büyük!";
else
  echo "Sayım 34!";
?>  

PHP'de Operatörler

Operatörler değerler ve değişkenler üzerinde işlem yaparak düzenlememiz, sağlayan özel karakterlerdir. Tüm programlama dillerinde olduğu gibi PHP'de de standart atama operatörleri bulunmaktadır. Operatörler; aritmetik, işaret, karşılaştırma ve mantıksal olarak dört gruba ayrılır.

Aritmetik Operatörler : Temel matematiksel hesaplamaları yapmak için kullanılan operatörlerdir.

% operatörü bir sayının başka bir sayıya bölümünden kalanı vermektedir.
++ operatörü bir değişkenin değerini 1 arttırmakta kullanılır,
-- ise aynı şekilde 1 azaltmakta kullanılır.

Not: $x++ ifadesi ile ++$x ifadesi uygulamada farklı sonuçlar vermektedir. $x++ ifadesi önce $x değişkenini kullan sonra 1 arttır, ++$x ifadesi ise önce 1 arttır sonra $x değişkenini kullan anlamına gelmektedir.

Örnek 1:

<?php
$a = 5;
$b = 3;
$c = 2;
$s = $a + $b - $c;
echo $s;
?>

Örnekte çıktı olarak ekranda 6 yazacaktır.

Not: Kod üzerinde işlem önceliği aynen matematikte olduğu gibi; önce çarpma ve bölme, sonra toplama ve çıkarma işlemi şeklindedir.

Örnek 2:

<?php 
$x=10;           // x değişkeni oluşturduk ve değer olarak 10 verdik.
$y=5;            // y değişkeni oluşturduk ve değer olarak 5  verdik.
$carpma=$x*$y;   // carpma değişkenimizi oluşturduk ve değişkenlerimizi çarptık.//
$toplam=$x+$y;   // toplam değişkenimizi oluşturduk ve değişkenlerimizi topladık.//
$cikarma=$x-$y;  // cikarma değişkenimizi oluşturduk çıkarma işlemini gerçekleştirdik.//
$bolme=$x/$y;    // bolme değişkenimizi oluşturduk bölme işlemini gerçekleştirdik.//
$kalan=$x%$y;    // kalan değişkenimizi oluşturduk ve mod operatörü ile kalanı bulduk.//
echo"Çarpım : $carpma <br>"; 
echo"Toplam : $toplam <br>"; 
echo"Çıkarma : $cikarma <br>"; 
echo"Bölme : $bolme<br>"; 
echo"Kalan : $kalan<br>";
?>

Örnek 2 çıktısı:
Çapım : 50
Toplam : 15
Çıkarma : 5
Bölme : 2
Kalan : 0

PHP'de Değişken Öldürme (unset)

PHP'de büyük değerleri taşıyan her bir değişken sunucudaki RAM'de belirli bir yer tutacağından değişkenleri öldürmemiz gerekir. Kısaca Değişken Öldürme = $degişken değerini silmektir. 

Örnek 1:Bir değişkeni unset edelim.

<?php
$soyad="BAYRAKTAR";
echo $soyad; 
//şimdi değişkenimizi öldürelim
unset($soyad);
?>

Örneğimizde $soyad değişkenimizi tanımladık ve değişkenimize "BAYRAKTAR" değerini atadık. unset komutunu kullanarak değişkenimizi öldürdük. Yani değişkenimizin RAM'de kapladığı alanı silmiş olduk.Burada unutmamız gereken kısım oluşturduğumuz her değişkeni öldürmemiz gerektiği değil yüklü verilerin tutulduğu değişkenlerin program akışı içerisinde kullanım alanı bittiğinde öldürülmesi gerektiğidir.

Örnek 2: Birden fazla değişkeni unset edelim.

<?php
$soyad="BAYRAKTAR";
$ad="İBRAHİM";
$website="www.ibrahimbayraktar.net";
unset($soyad,$ad,$website);
echo $website;
?>

Örneğimizde birden fazla tanımlamış olduğumuz değişkenlerimizi unset komutu içerisine virgülle ekleyerek değişken öldürme işlemimizi gerçekleştirdik.

PHP'de Sabitler (Constants)

PHP'de sabitler, basit bir değerin adı olup PHP kodlarının çalışması esnasında değiştirilemez. sabitler öntanımlı olarak büyük-küçük harf duyarlıdır. Geleneksel olarak, sabit isimleri daima büyük harfle yazılır. Sabit adı bir harf veya alt çizgi karakteri ile başlamalı ve harf, rakam ve alt çizgi karakterlerinden oluşan ifadelerle devam etmelidir. Sabitlerin kullanım amacı programda herhangi bir değerin değişmesini engellemektir. Sabitler sadece bir kez tanımlanıp bir daha değiştirilemediği için güvenlidir.

Bir Sabit Tanımlayalım:

Bir sabit tanımlamak için define() fonksiyonunu veya const anahtar kelimesini kullanabilirsiniz. Bir sabiti tanımladıktan sonra değiştiremez veya tanımsız hale getiremezsiniz. Sabitlerin değişkenlerden en büyük farkı; bir kez tanımlandıktan sonra değiştirilememeleri ve tüm PHP kodları içinde otomatik bir şekilde global olarak değerlendirilmelidir.

Örnek 1:

<?php
define('bayraktar', 'ibrahimbayraktar.net');
// bayraktar adında bir sabit oluşturduk ve değerini ibrahimbayraktar.net yaptık  
?>

Bir sabite verilen isim PHP'de varolan diğer tüm isimlerle aynı kurallara tabidir. Geçerli bir sabit ismi bir harfle ya da alt çizgi imi ile başlar, herhangi bir sayıda harf, rakam ya da alt çizgi ile devam eder. Sabitler içine boolean, integer, float ve string değerler atanabilir. Sabiti tanımladıktan sonra, sabitin ismini kullanarak sabit değerine erişebilirsiniz. Adını bildiğiniz bir sabitin değerini dinamik olarak almak için constant() fonksiyonunu ve tanımlanmış tüm sabitlerin bir listesini almak için ise get_defined_constants() fonksiyonunu kullanabilirsiniz.

Örnek 2:

<?php      
define("pi",3.14);
echo pi;     
?>

const anahtar kelimesi ile bir sabit tanımlayalım:

<?php 
const UNIVERSITE= "BOZOK"; 
?>

const anahtar kelimesi ile tanımlanan sabitlerin isimlerinin tırnak içinde yazılması zorunlu değildir. define() fonksiyonu ile tanımlanan sabitlerle bir istisna dışında aynı kurallara tabidir ve aynı özellikleri taşır. Bir sabit define() ile programın herhangi bir yerinde tanımlanabilirken const ile tanımlanan sabitler; fonksiyonlar, akış denetimleri, döngüler gibi iç bloklarda değil programın en üst seviyesinde tanımlanmalıdır. Bunun nedeni const ile tanımlanan sabitlerin derleme zamanı ele alınmasıdır.

defined() işlevi ile bir sabitin tanımlanıp tanımlanmadığına bakalım: 

<?php 
define('bayraktar', 'ibrahimbayraktar.net');
echo defined('bayraktar'); 
?>

Örnekte çıktı olarak ekranda 1 yazacaktır, "1" sonucun olumlu olduğunu göstermektedir. Sonuc olumsuz ise ekranda bir şey yazmayacaktır.

PHP'de Değişken Kavramı (PHP Variables)

PHP'nin en büyük avantajı bir Script dili olmasıdır. PHP'nin bir Script Dili olması demek Compiler yardımıyla derleme usulü değil yazılan PHP kodlarının PHP desteği olan bir sunucuda çalışabilmesidir. Bu durum büyük ölçekli projelerde ciddi bir zaman kazancı sağlamaktadır. Örneğin ASP.NET ile proje üzerinde çalışırken projenizi çalıştırmanız gerekir fakat aynı uygulamayı PHP ile yaparsanız, proje üzerindeki bir dosyayı değiştirerek, derleme yapmadan uygulamanıza kaldığınız yerden devame debilirsiniz.

PHP'de değişkenler, sabitler ve dizinleri, projenizin içinde kullanacağınız verileri tutacak kutucuklar olarak düşünebilirsiniz. Kısaca değişkenin amacı bir değeri tekrar tekrar yazmak yerine onu tek bir kod ile kullanabilmektir. Değişkenler tüm programlama dillerinde vardır. 

Basit bir örnekle açıklamak gerekirse masanızda bir kutu olduğunu düşünün. İçerisine eşyalar koyuyorsunuz. ve kutu üzerindeki tanımlayıcı ismi değiştirebiliyorsunuz. Diyelim ki içine az kullanılan ama saklanması gereken önemli evraklarınızı koymak istediniz...bu durumda kutunun üzerine ne yazardınız? Tabiki Önemli Evraklar ismiyle bir tanımlama yapıp kutunun üzerine yapıştırırdınız. Bu tanımlamada önemli nokta ifadenin kısa, net ve özetleyici olarak kutu içeriğini doğru temsil edebilmesidir. Eğer sadece Evraklar yazsaydık içeriğin önemini atlamış olurduk.  

Php'de değişkenlerin kullanım şekli: $ (dolar işareti) ile birlikte yanına yazdığımız değer o değişkenin adını belirler. Değişken isimleri büyük-küçük harfe duyarlıdır.  En çok kullanılan değişken tipleri Integer ve String tipleridir. Integer tipi değişkenler sayılar için, String tipi değişkenler karakter dizileri için kullanılmaktadır. 

Değişken Tanımlama ve Atama Örnek:

<?php
$metin="Merhaba Dünya!";
$sayi=66;
?> 

İlk örneğimizde değişkenlerimizi tanımladık ve onlara istediğimiz değerler ile atama işlemini gerçekleştirdik. Dikkat edilirse değişkenlerimizde ne tür bir değer saklayacağını belirtmedik. PHP'de değişken tiplerinin belitilmesine pek fazla ihtiyaç olmaz. Veri tipini belirtmememizin nedeni PHP'nin  değişkene atanan değere göre türünü otomatik olarak kendisi ayarlamasıdır. Bu yönüyle PHP bize oldukça esneklik kazandırmaktadır.

Değişken tanımlarken nelere dikkat etmeliyiz?

• Bir değişkenin adı harfle yada _ ile başlamalıdır.
• Değişken isimlerinde boşluk bırakılmamalıdır. 
• Boşluğun yerine _ işareti kullanabilirsiniz.
• Değişken isminde a-z, A-Z, 0-9 ve _ karakterlerinin dışında başka bir karakter kullanamazsınız.

NOT: PHP dilinde büyük küçük harf ayrımı olduğunda $adi ile $Adi değişkenlerinin farklı değişkenler olduğunu unutmamalıyız.

String Tipinde Değişken Tanımlama Örnek:

<?php
$adSoyad= "İbrahim BAYRAKTAR";
?> 

Örneğimizde $adSoyad yazarak değişkenimizin ismini belirledik. Sonra ="İbrahim BAYRAKTAR"; tanımlaması ile $adSoyad değişkenimize İbrahim BAYRAKTAR değerini atadık. Bu işlemde atanan değeri çift tırnaklar " " arasına yazdık ve satırın sonunu ; (noktalı virgül) ile bitirdik. Eğer satır sonlarına ; koymazsak syntax hataları ile karşılaşırsınız. Sıra geldi değişkenimizi ekrana yazdırmaya:

<?php
$adSoyad= "İbrahim BAYRAKTAR";
echo $adSoyad;
?>

Kodlarımızı phpOrnekler adında bir klasöre uzantısı php olacak şekilde ornekDegiskenler adıyla kayıt edelim ve sunucumuzda dosya adını yazarak test edelim. Sayfada, $adSoyad değişkenine atadığımız değer olan İbrahim BAYRAKTAR yazdığını göreceksiniz.

PHP'de metin kullanırken mutlaka tırnak içerisinde kullanılması gerekir. Aksi takdirde PHP yorumlayıcısı bu metni komut olarak algılayacak ve bu nedenle syntax hatası verecektir. Düz metin içeren yerlerde tek tırnak, metin içerisinde değişken kullanmak istediğimizde çift tırnak kullanılır. 

<?php
$adSoyad= 'İbrahim BAYRAKTAR';
echo 'Ad Soyad: '.$adSoyad;
?> 

PHP'de nokta işareti birleştirmek demektir. JAVA'daki + işareti gibi...

Metnimiz içerisine 30$ ifadesini yazmak istersek ne yapmalıyız?

Metinlerimizde tırnak veya dolar işareti gibi PHP'nin algılayacağı (PHP için özel anlam ifade eden karakterler) yazmak istediğimizde o işareti yorumlayıcı tarafından etkisiz kılmamız gereklidir. Bunun için "\" işareti kullanılır.

<?php
$para= "30\$";
?> 

Integer Tipinde Değişken Tanımlama Örnek:

<?php
$sayi = 66;
echo $sayi;
?>

Yine string örneğimizde olduğu gibi phpOrnekler klasörümüzde bir dosyaya kaydedelim adres satırına dosya adresini yazarak test edelim. Çıktı olarak ekran 66 değeri yazdırılacaktır.

PHP'de bir değişken önceden tanımlanmadan kullanılır. Bir değişken tanımlandığında, o değişken bu değeri ilk kez alıyordur. Buna bağlı türü, yapısı vb. değişkenlik gösterebilir. Bu durumun istisnası DEFINE (tanım, değer) komutudur. Böylelikle $ işareti ile başlamayan değişmez bir değer oluşturmuş oluruz.

<?php
   define('PI', 3.14);

   echo PI;  

?> 

Değişken Değerini Değiştirmek Örnek:

<?php

$adSoyad= 'İbrahim BAYRAKTAR'; 
echo "Birinci Değer: $adSoyad'dır.<br />"; 

$adSoyad= 'Samet ULUTÜRK';
echo "İkinci Değer: $adSoyad'dır.";

?>

Örneğimizde $adSoyad adında bir değişken tanımladık ve bu değişkenimize ilk olarak "İbrahim BAYRAKTAR" değerini atadık. Daha sonra bu değişkeni echo ile yazdırdık ve ardından $adSoyad değişkenimize "Samet ULUTÜRK" değerini yeniden tanımlayıp yine echo ile ekrana yazdırdık.

PHP'de Veri Türleri

PHP'de 4 farklı temel veri türü vardır:   

• boolean : TRUE (Doğru) ya da FALSE (Yanlış) değeri alan bir veri türüdür.     
• integer : Bir tamsayı değer içeren bir veri türüdür.     
• float : Büyük ve ondalıklı sayıları tanımlamaya yarayan veri türüdür.     
• string : Karakter dizileri tanımlamaya yarayan bir veri türüdür.

PHP''de 2 bileşik veri türü vardır:      

• Dizi (Array) : Farklı veri türlerini tek bir değişken adı ile tanımlayan bir veri kümesidir.     
• Nesne (Object) : Farklı veri türlerine ve fonksiyonlardan oluşan bir veri topluluğuna tek bir isim ile erişim sağlayan bir veri türüdür.

PHP'de 2 özel veri türü vardır:      

• resource : Özel fonksiyonlar tarafından oluşturulan ve kullanılan harici kaynaklara erişim için kullanılan özel bir değişkendir.
• NULL : Özel NULL değeri, değeri olmayan bir değişkeni ifade etmektedir.

PHP'de sözde veri türleri ve değişkenler :

• mixed : Bir fonksiyonun birden fazla veri türünde parametre alabileceğini gösterir. Ancak bu fonkisyonun tüm veri türlerini parametre olarak alabileceğini göstermez.     
• number : Bir fonksiyonun integer veya float veri türünde parametre alabileceğini gösterir.    
• callback : Global fonksiyonları, nesne fonksiyonlarını veya bir sınıf yapısının statik fonksiyonlarına erişim sağlayan ve bir fonksiyona, yine aynı fonksiyon tarafından daha sonra belirli koşullar sağlandığında çalıştırılmak üzere, aktarılan kod kümesidir.     
• void : Bir fonksiyon tarafından geri verilen değer olarak tanımlandığında herhangi bir şekilde kullanımı mümkün değildir. Bir fonksiyonun parametre listesi yerinde tanımlandığında, fonksiyona herhangi bir parametre geçirilemeyeceğini gösterir.

Örnek: 4 temel veri türü birer değişkene atanarak değişken veri tiplerini belirleyelim.

Değişkenin veri tipini ve içeriğini öğrenmek için var_dump fonksiyonunu kullanıyoruz.

<?php

$deger01= 4.2;             //float tipinde bir değişken
$deger02= "BAYRAKTAR";    //string tipinde bir değişken
$deger03= 99;            //integer tipinde bir değişken 
$deger04= TRUE;         //boolean tipinde bir değişken

var_dump ($deger01, $deger02, $deger03, $deger04); 
?> 

• PHP'de değişkenler $ işareti ile başlayan bir değişken adı ile tanımlanır. 
• Değişkenler veri türü değerlerini yerleştirmek için kullanılır.  
• PHP'de karakter dizilerini hem " " hem de ' ' ifadeleri arasında tanımlayabilirsiniz.  
• PHP boolean veri tipinde TRUE değeri 1, FALSE değeri 0 olarak ekrana yazılır.

Değişkeni tanımlarken, veri tipini belirtmek istiyorsanız:

<?php
$degisken = (double)2015;
?> 

2015 varsayılan değeri integer olarak belleğe işlenir fakat biz double olarak işlenmesini istedik.

Değişkenimizin bellekte yer alan veri tipini öğrenmek için gettype fonksiyonu:

<?php
$degisken = (double)2015; 
echo gettype($degisken);
?> 

Değişkenimizin veri tipini değiştirmek için settype fonksiyonu:

<?php
$degisken = (double)2015; 
settype($degisken, integer); 
echo gettype($degisken);
?> 

PHP'de Sözdizimi Yapısı (Syntax Structure)

Sözdizimi (Syntax) Nedir?

Asıl olarak bir dilbilim terimi olan sözdizimi (syntax) kelimesi, programlama dillerinde de benzer bir anlamda kullanılmaktadır. Bir  programlama  dilinin  sözdizimi  kuralları,  fonksiyonlar, noktalama işaretleri, parantezler ya da operatörler gibi dile ait bütün bileşenlerin, nasıl bir araya gelerek bir program kodunu oluşturacaklarını belirleyen kurallar olarak tanımlanabilir.     

Örneğin PHP dilinde bütün anlamlı program deyimlerinin noktalı virgül işareti ile sonlandırılması zorunluluğu temel bir sözdizimi kuralıdır.  

NOT: Satırların değil, deyimlerin sonuna noktalı virgül konulmalıdır. Çünkü PHP kodları satır satır değil, ayraç sembolü olarak noktalı virgül işaretini kullanarak yorumlar.

PHP'de Sözdizimi Yapısı (Syntax Structure)

Bir PHP komut bloğu <?php ifadesi ile başlar ve ?> ifadesi ile sona erer.  Bir PHP dosyasını işlem görmek üzere sunucuya gönderdiğinizde, sunucuda yer alan komut yorumlayıcı dosyada işlem yapacağı satırların başlangıcını ve sonunu bu ifadelerden anlar.

Örnek:

<html>
<body>

<?php 
    echo 'Merhaba Dünya!';
?>

</body>
</html>

Örneğimiz web tarayıcımızdan bu şekilde çıktı verecektir.

Merhaba Dünya!

Web tarayıcınızda sayfa kaynağını görüntülerseniz aşağıdaki ifadeler karşınıza gelir:

<html>
<body>

Merhaba Dünya!

</body>
</html>

.php örneğimizi çalıştırdığımızda, dosya web sunucusuna gönderilir. Sunucuda yer alan komut çevirici <?php ile ?> ifadesi arasında yer alan echo komutuna işlem yapar. echo komutu bir metin dizisini ekrana yazmaya yarar. PHP komutlarına işlem yaparak elde ettiği sonuçları ve diğer HTML komutlarını olduğu gibi oluşturduğu dinamik HTML dosyasına geçirir. HTML dosyasını web tarayıcıya geri gönderir. Web tarayıcı da aldığı HTML dosyayı ekranda gösterir.

PHP kodlarının HTML kodlarıyla birlikte kullanıldığı bu gibi durumlarda, PHP deyimlerinin web tarayıcısı tarafından çözümlenerek çalıştırılabilmesi için bu kodu içeren sayfanın .php uzantısına sahip olması gerektiğini unutmayalım.

Ekrana yazdırmak istediğimiz ifadeler için, echo ya da print deyimlerini kullanırız. Bu deyimlerden sonra çift tırnak sembolü içersinde yazacağımız ifadeler, bazı özel durumların dışında, doğrudan yazıldığı şekliyle ekrana basılacaktır.

ECHO ve PRINT Arasındaki Fark Nedir?
İşlevsel anlamda bu iki komut arasında çok fazla bir fark bulunmamaktadır. Her iki deyim de ekrana "string" temelli bilgileri yazmak için kullanılır. Print  komutu,  Echo  komutundan  farklı  olarak  bir  fonksiyon  gibi çalışır  ve  bir  geri  dönüş değeri  üretir. Bu  sebeple  çok  büyük verilerin ekrana yazdırılmasında Echo deyimine göre daha yavaş çalışmaktadır. Echo bir fonksiyon gibi çalışmaz ve geriye bir değer döndürmez. Diğer bir fark ise Echo komutu ile virgülle ayrılmış birden fazla ifadeyi yazdırmaktır. Print virgülle ayırarak yazmayı desteklemez.

<?php 
print "BOZOK", "ÜNİVERSİTESİ"; 
?>

şeklinde bir kod çözümleme hatasına yol açarken, aynı kodu Echo ile çalıştırdığımızda sonuç alabiliriz.

Print komutu yazdırılacak ifadeyi argüman olarak kabul eder ve her zaman "1" değerini döndürür.

<?php 
echo print "BAYRAKTAR"; 
?>

BAYRAKTAR1

Örnek:

<?php 
    echo "Merhaba ";
    echo "Dünya!";
?>

koduna ait ekran çıktısı;

Merhaba Dünya!

şeklinde olacaktır.

Örnekte gördüğünüz gibi farklı echo komutları kullansak dahi ifadelerimiz aynı satıra yazılmakta. İfadelerimizi farklı satırlarda görmek istiyorsak eğer kodumuza küçük bir ek yapmamız gerekir.

<?php 
    echo "Merhaba ";
    echo "<br/>";
    echo "Dünya!";
?>

koduna ait ekran çıktısı;

Merhaba
Dünya!

şeklinde olacaktır.

Bu örneğimizdeki echo "<br/>; ifadesi ekrana hiç bir şey yazmamış bunun yerine birinci ve üçüncü echo komutlarının arasında satırbaşı yapma görevini üstlenmiştir. <br/>  ifadesi aslında temel bir HTML etiketidir. Yani internet tarayıcımız echo komutu ile ekrana yazdırılacak ifadeleri denetliyor ve bu ifadeleri HTML kodu olarak yorumladığı durumda doğrudan ekrana yazmak yerine çalıştırmakta ve sonucunu görüntülemektedir.

Örnek:

<?php
echo "<font size=\"3\">Favori Filmleriniz</font>";
echo "<p>";    
echo "1. Esaretin Bedeli - 1994<br>";
echo "2. BABA - 1972<br>";
echo "3. Ucuz Roman - 1994<br>";
echo "4. 12 Öfkeli Adam - 1957"; echo "</p>";
?>

Örneğimizde ilk echo komutu ile yazdırılan ifade bir HTML satırıdır. Burada "size" parametresinin değerinin belirlenmesi için çift tırnak işareti bulunmaktadır. Bu çift tırnak işaretlerinin echo komutuna ait olan ve PHP tarafından dikkate alınacak tırnaklardan ayırt edilebilmeleri için \ işaretini kullandık. \ (ters bölü) işareti PHP için özel bir karakter olup HTML deyiminde değerlerin belirlenmesinde kullanılmaktadır.

Farklı  bir yöntem olarak echo ve print komutları içerisindeki HTML kodlarında tek tırnak işaretide kullanılabilmekte. HTML yorumlayıcısı, çift tırnak işareti yerine bu işaretide kabul etmektedir. Böylelikle \ işareti kullanımınada gerek kalmayacaktır.

Örnek:

<?php
echo "<font size='3'>Favori Filmleriniz</font>";
echo "<p>";    
echo "1. Esaretin Bedeli - 1994<br>";
echo "2. BABA - 1972<br>";
echo "3. Ucuz Roman - 1994<br>";
echo "4. 12 Öfkeli Adam - 1957"; echo "</p>";
?>

PHP'de Yorum Satırları
PHP programlama dilinde kodlarımızı yazarken geriye dönüp baktığımızda hangi satırda ne kullandığımızı hangi değişkeni ne amaçla yazdığımızı zaman geçtikten sonra okuduğumuzda anlayamakta güçlük çekebiliriz. Bu nedenle programımızı yazarken ileriye dönük olarak kodlamamız gerekebilir. Bir değişkene isim verirken önemli bir detay olarak görünmese bile o değişkene isim verirken ilerde hatırlayabileceğiniz tipte olmasına özen gösterilmelidir. Kod içerisinde PHP yorumlayıcısı tarafından dikkate alınmayacak, açıklama, yorum ve bilgi amaçlı metinleri ekleyebiliriz. Bu ifadeler programın çıktısında görüntülenmeyecektir. Tek satırlı veya çok satırlı yorum satırları ekleyebiliriz.

<?php
echo 'PHP '; // Bu tek satırlık açıklamadır.
/* Bu bir çok-satırlı açıklamadır. */
echo 'öğreniyorum!';
# Bu da tek satırlık açıklamadır.
?>

Apache, PHP ve MySQL manuel Kurulumları

Merhaba 

PHP'de Değişkenler makalesine geçmeden önce örneklerle çalışabilmeniz için kendi bilgisayarımızı  sunucu olarak hazırlayıp PHP kodlaramızın derlenip çalıştırılabilmesini sağlayacak Apache, Mysql ve PHP üçlüsünü kurmamız gerekiyor. Daha önce örnek paket kurulumunu gerçekleştirdiğim WampServer Kurulumu  adlı makalemi inceleyebilirsiniz. Dilerseniz çalışma mantığını kavramak için sunucu kurma işlemini her bir uygulamayı (Apache, MySQL, Php) ayrı ayrı kurup ve yapılandırarakta gerçekleştirebilirsiniz. 

Şimdi kısaca her bir uygulamayı (Apache, MySQL, Php) kurulumlarını ayrı ayrı gerçekleştirelim.

Apache HTTP Server Kurulumu

Öncelikle Apache Projesi sitesinden Apache HTTP Server Kurulum dosyamızı indiriyoruz.

Kurulum dosyamızı indirdikten sonra  ".msi" uzantılı dosyayı çalıştırıyoruz ve kuruluma başlıyoruz.

NOT: İndirdiğiniz dosya bir ".msi" yerine sıkıştırılmış paket bir dosya ise kurulum işlemini  "\Apace24\bin" altında bulunan httpd.exe dosyasını komut satırından çalıştırınız. Yine komut satırından httpd -k install ile services kurulumunu yaparak httpd -k start ile servisleriminiz çalıştırıyoruz.

Diğer Komut Satırı Opsiyonları:

Stop Apache: httpd -k stop   
Restart Apache: httpd -k restart   
Uninstall Apache Service: httpd -k uninstall   
Test Config Syntax: httpd -t   
Version Details: httpd -V  
Command Line Options List: httpd -h

Makalemizde Windows İşletim sistemlerinde çalışan Apache HTTP Server'ın Windows altına kurulum işlemini yapıyoruz. Linux üzerine kurulum başka bir makale konusu olacaktır. Kurulumun ilk penceresi sürüm ve program hakkında bilgileri içerir. Kuruluma devam etmek için karşımıza gelen "Next" butonuna tıklıyoruz. Devamında lisans sözleşmesi hakkında bilgilerin verilecektir. Birçok program kurulumundan da aşina olduğunuz bu pencerede "Sözleşmeyi kabul ediyorum. "(I accept the terms in the license agreement.)" seçeneğini seçmeniz gerekmektedir. Aksi takdirde Next butonu aktif olmayacaktır. Bir sonraki ekranda ise Apache'nin kendini tanıttığı ve versiyona ulaşım adresi bilgisinin verildiği pencere ekrana gelir. Bu pencere bilgilendirme amaçlı olduğundan okuyup "Next" butonuna tıklıyoruz. 

Kurulumun bu aşamasında kurulum biterken bizden bir takım bilgiler isteyecektir. Domain adı gibi vs. localhost yazıp geçmeniz yeterli olacaktır. 

Bu aşamada adı geçen alanlar şu anlama gelmektedir:  

• Network Domain: İnternet adresi  
• Server Name: Sunucu ismi  
• Administrator Email Adress : Yönetici e-mail adresi  

Radio butonlarından ise "for all users, on port 80 as a service Recommend" seçeneği seçilerek programın 80 port üzerinden çalışması istenir.Eğer sisteminizde port 80'i kullanan başka bir HTTP server uygulaması mevcut ise bu kısmı başka bir port ile değiştirebilirsiniz.

PHP Nedir?

PHP en kısa anlamıyla web tabanlı bir programlama dilidir. PHP ifadesinin açılımı "Personal Home Page" Kişisel Anasayfa iken günümüzde gelişmesi ve daha iyi anlam kazanması ile "PHP: Hypertext Preprocessor" yani Üstün Yazı Önişlemcisi olmuştur.

 

Klasik anlamda bir web sayfası oluşturabilmek için HTML kullanılması yeterlidir. Fakat web sayfamızı etkileşimli olabilmesi için HTML tek başına yeterli değildir. Nasıl ki web sayfalarında görselliği arttırmak için CSS, JavaScript, Flash ve animasyonlardan faydalanıyorsak, web sayfamızın dinamik ve  etkileşimli olabilmesi için  server-side bir programlama dili kullanılmalıdır. 

Örneğin web sayfamızın duyurular kısmına yeni bir duyuru eklemek veya mevcut bir duyuruya yorum eklemek, alışveriş sitelerinde ihtiyacımıza yönelik ürünleri bulmamızı sağlayan bir arama motoru gibi vs...

Dünyada birçok firmanın geliştirmiş olduğu server-side teknolojileri mevcut. İşte bu server-side teknolojilerinden biriside PHP'dir.

PHP 1994 yılında Rasmus Lerdorf tarafından tamamen kişisel bir amaç doğrultusunda geliştirildi. Sonraları GPL (Açık Kaynak Kod) lisansıyla dağıtılmaya başlamış, günümüzde halen geliştirilmesine devam edilmektedir ve tamamen ücretsizdir.

PHP'nin Avantajları

• Rahat ve hızlı kodlanabilir.
• Öğrenilmesi kolay derlenmeden çalışan bir dildir. 
• PHP ve beraberinde kullanılan teknolojiler GPL lisansına sahip olması nedeniyle düşük bütçelerle projeler geliştirilmesine olanak sağlamaktadır.
• Açık kaynak olmasının gereği oldukça güvenli ve hızlıdır. 
• Büyük bir geliştirici topluluğuna sahip olduğundan kaynak açısından oldukça zengin bir dildir
• LAMP (Linux, Apache, MySQL ve PHP) olarak adlandırılan programların bir bütünmüş gibi hızlı çalışmasından dolayı web teknolojileri olarak LAMP yoğunlukla tercih edilmektedir.
• Platform bağımsız olmasından dolayı (Linux, Unix, Windows, FreeBSD, OSX).
• Birçok server (ISS, Apache, lighttpd, nginx) üzerinde çalışabilmesinden dolayı proje altyapısını değiştirmeden PHP teknolojisine kolayca geçiş yapılabilmektedir.
• PHP, uzantı alabilmektedir. Uygulamanın içerisinde yer alan çekirdek motor, bir dizi asal kod modüllerinden ve kod uzantılarından oluşmaktadır. Bu nedenle programcılara PHP uzantıları yaratarak bazı özel işlemlerini yapabilmeleri için iki seçenek sunuluyor; ya uzantı modüllerini yazarak uygulanabilen bir derleme yapmak, ya da PHP’nin dinamik yükleme mekanizmasıyla yüklenebilecek uygulanabilir uzatmalar yaratmak.
• Derleme usulü çalışmadığından dolayı projelerin geliştirilmesi kısa süreler almaktadır.
• PHP pek çok veritabanı arayüzünü bünyesinde bulunduruyor. PHP, MySQL, MS SQL, Oracle, Informix, PostgreSQL ve diğerleriyle doğrudan çalışabiliyor. 

PHP ile neler yapılabilir?

• Dinamik Web Sayfaları     
• İçerik Yönetim Sistemleri
• Web Tabanlı Robotlar
• Veri depolama sistemleri
• Web Tabanlı Otomasyon Yazılımları
• Online Oyunlar
• İçerik bulup derleyen botlar
• Sosyal Medya, Forumlar, Sözlükler  
• Anketler 
• E-Ticaret Siteleri 
• Dosya Yönetimi 
• E-Posta Uygulamaları 
• Grafik İşleme 
• Matematiksel hesaplamalar
• ...vb. bir çok uygulama PHP ile geliştirilebilmektedir.

PHP Dökümantasyon için tıklayınız.