Gelişimin Temelleri

FELSEFE Ders Notları 2   
Eğitim Psikolojisi 
Gelişimin Temelleri

Gelişim: Organizmanın döllenmeden başlayarak bedensel, zihinsel, dil, duygusal, sosyal yönden belli koşulları olan en son aşamaya ulaşıncaya kadar sürekli ilerleme kaydeden değişimdir. Organizmanın büyüme, olgunlaşma, öğrenme etkileşimleri ile sürekli olarak ilerleme kaydetmesidir. Gelişme bir "üründür"’ve buna bağlı olarak "olgunlaşma bir "süreç"’ olmaktadır. Olgunlaşma ve öğrenme olmadan da "gelişim" olmaz. 

İnsanlardaki gelişimsel değişmeler niceliksel ve niteliksel olarak iki türlü gerçekleşmektedir.   

• Niceliksel Değişme: İnsan gelişiminde miktardaki, sıklıktaki, büyüklükteki ve süredeki kolaylıkla ölçülebilen ve gözlemlenebilen değişmelerdir. 
• Niteliksel Değişme:  Yaşam boyunca insanların fonksiyonlarındaki değişmelerdir.

Gelişim fiziksel, bilişsel ve psikososyal gelişim alanlarında gerçekleşmektedir.

Fiziksel Gelişim: Kişinin bedeninde ve anatomik özelliklerinde meydana gelen değişmeler.

Bilişsel Gelişim: Zihinsel aktivitelerde ortaya çıkan değişmelerdir. Algı, bellek, düşünme, problem çözme, akıl yürütme, dil gibi zihinsel aktivitelerdeki değişmelerdir.

Psikososyal Gelişim: Kişinin duygu, motivasyon, değer yargılar, kişilik ve diğer insanlarla ilişkileri ile ilgili olan değişmeleri kapsamaktadır.

Günümüzde kalıtım ve çevrenin insan gelişimini etkilemesi hakkında "hangisi" ve "ne kdar" soruları yerine, her ikisinin "nasıl" etkileştikleri sorusuna cevap aranmaktadır.

Türe ve bireye özgü kalıtımsal özellikler, döllenmeden ölüme kadar gelişimin bazı alanlarında güçlü etkilere sahiptir. Tüm insan hücrelerinde 23 çift kromozom bulunmaktadır. Bunlardan 22 çifti "otozom kromozomları" 23.çifti ise "cinsiyet kromozomudur". Bu çiftler kadın ve erkek olmayı belirlemektedir.  Bebeğin cinsiyeti, erkek sperm hücresinden hangi kromozomun döllenmiş yumurtaya geçtiği ile belirlenmektedir. 

Genotip: Bireyin sahip olduğu genetik özelliklerdir.

Fenotip: Bireyin sahip olduğu gözlenebilen özeliklerdir.

Androjen Kimlik: Bireyin hem kadın hemde erkeklere özgü olan cinsiyet rollerini kendi cinsiyeti içerisinde barındırmasıdır.

Doğum öncesi gelişimde çevresel faktörler, bebeğin doğum öncesinde ve sonraki gelişiminde önemli etkilere sahiptir. Bu çevresel faktörler annenin beslenmesi, annenin geçirdiği hastalıkları, ilaçlar ve kimyasal maddeler, annenin sigara içmesi ve alkol kullanması ve radyasyona maruz kalmasının yanı sıra annenin durum şeklinde ifade edilebilir.

Doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrasında ortaya çıkan çevresel faktörler, gelişimin bir çok alanında etkili olmaktadır. Örneğin cinsiyet, kuvvetli ve kalıtımsal temele sahip olmakla birlikte cinsel kimlik, çevresel faktörler tarafından etkilenebilmektedir.

Bebeklerde fiziksel ve sosyal faktörler bir arada zihinsel gelişimi etkilemektedirler.

Gelişim Süreci: 

• Büyüme : Organizmada meydana gelen fiziksel ve fizyolojik değişikliklerdir.
• Olgunlaşma : Genetik olarak programlanmış olan ve zamanla kendiliğinden düzenli bir sıra içerisinde ortaya çıkan biyolojik temelli değişikliklerdir.
• Öürenme : Bireyin çevresi içerisindeki yaşantıları yoluyla meydana gelen, oldukça kalıcı olan davranış değişiklikleridir.

Büyüme, olgunlaşma ve öğrenme; yaşantı sonucu kişide gözlenebilir nitelik ve nicelik boyutundaki değişiklikleri içerir. Gelişimde bedensel özellikler birbirleriyle ilişkili olarak bir bütünlük içinde değişir. Örneğin bir çocuğun ıslık çalabilmesi parmaklarındaki kasların olgunlaşmasıyla ilgilidir. Çocuk, parmakla dudak arasındaki iş birliği sonucu ıslık çalma eylemini gerçekleştirir. Islık çalma eyleminde bireyden beklenen çaba, bireyin gelişiminde kendisinden beklenen görevleri yapabilecek davranış değişikliğini gösterme çabasıdır.

Büyüme ile gelişim birbirine karıştırılmamalıdır. Büyüme daha çok fiziksel özellikler için, gelişme ise fiziksel özelliklerin yanı sıra sosyal, duygusal ve zihinsel özellikleri de kapsayacak şekilde kullanılır.

Kritik Dönem Görüşü : Embriyolojik gelişimden hareketleortaya konulmuştur. Embriyonun geliştiği ilk 12 hafta içerisinde organ dokuları farklılaşmaktadır ve birçok organın temel yapıları ortaya çıkmaktadır.

Duyarlı Zaman Aralıkları : Gelişimsel kazanımlar da, belirli bir yaşantının, en çok etkileme potansiyeline sahip olduğu belirli zaman dilimleridir.

Gelişimin Temel İlkeleri

• Gelişim birikimlidir.
• Gelişim kalıtım ve çevrenin etkileşimi sonucunda gerçekleşir. 
• Gelişim süreklidir ve belli aşamalar halinde gerçekleşir. 
• Gelişim nöbetleşe gerçekleşir.
• Gelişim baştan ayağa içten dışa doğru gelişir.
• Gelişim genelden özele doğru gelişir. 
• Gelişim bir bütün içerisinde gelişir.
• Gelişimde kişiler arası farklılıklar vardır.
• Gelişim bir bütündür.
• Gelişimde kritik dönemler vardır. 

Gelişim Dönemleri

• Doğum Öncesi Dönem: Döllenmeden doğuma kadar olan dönem.
• Bebeklik Dönemi: Doğumla başlar ve yaklaşık 2 yaşına kadar sürer.
• İlk Çocukluk Dönemi: 2 yaşından 5-6 yaşına kadar süren bu dönem "okul öncesi" olarak adlandırılmaktadır.
• İkinci Çocukluk Dönemi: 6 yaş civarında başlar ve yaklaşık 11 yaşına kadar devam eder.
• Ergenlik Dönemi: 11-13 yaşlarında başlayıp 18-20 yaşlarında son bulan bu dönemde, gelişimin bşr çok alanında hızlı değişimler yaşanmaktadır.
• Genç Yetişkinlik Dönemi: 20'li yaşların başlarından 30'lu yılların ortalarına kadar sürer. Bu dönem ekonomik ve kişisel özgürlüğün kazanıldığı, mesleki gelişimin sözkonusu olduğu, bir başkasıyla yakın ilişkiler içerisinde yaşamanın öğrenildiği, bir eşin seçildiği, bir ailenin kurulduğu ve çocuk yetiştirilmeye başlandığı zamandır.
• Orta Yetişkinlik Dönemi: Bu dönem yaklaşık 30'lu yılların ortalarından 60'lı yılların ortalarına kadar sürmektedir.
• İleri Yetişkinlik Dönemi: 60'lı veya 70'li yıllarda başlar ve ölümle son bulur. Bu dönem azalan güce, bozulan sağlığa, emekliliğe ve azalan gelire uyum sağlama zamanıdır.

Gelişim Ödevleri
 
Bebeklik Dönemi Gelişim Ödevleri

• Doğumdan sonraki çevresel değişikliklere uyum sağlama
• Nefes almayı öğrenme
• Emmeyi gerçekleştirebilme
• Günün belli saatlerinde uyumayı ve uyanık kalmayı öğrenme
• Katı yiyecekleri yemeyi öğrenme
• Tuvalet alışkanlığını kazanma

İlk Çocukluk Dönemi Gelişim Ödevleri

• Yürümeyi ve konuşmayı öğrenme
• El göz koordinasyonunu gerçekleştirme
• Öz bakım becerilerini (yemek yeme, giyinme gibi) kazanma
• Cinsiyet farklılıklarını öğrenme
• Anne, baba, kardeş ve yaşıtlarla yakın ilişki kurmayı öğrenme
• Toplumun doğru ve yanlış olarak kabul ettiği kuralları öğrenmeye başlama

İkinci Çocukluk Dönemi Gelişim Ödevleri

• Bedenini tanıma, kabullenme ve olumlu tutumlar geliştirme
• Yaşıtlarıyla iyi ilişkiler kurmayı öğrenme
• Cinsiyet rollerini kazanma
• Okuma, yazma, matematik gibi temel okul becerilerini kazanma
• Vicdan ve değerler sistemi oluşturma
• Kişisel bağımsızlığını kazanma

Ergenlik Dönemi Gelişim Ödevleri

• Her iki cinsiyetteki yaşıtları ile yeni ve daha olgun ilişkiler kurma
• Cinsiyetlerine uygun sosyal rolleri kazanma
• Aileden duygusal bağımsızlığını kazanma
• Bir meslek seçme ve buna hazırlanma
• Evliliğe ve aile kurmaya hazırlanma
• Toplumsal sorumlulukları isteme ve gerçekleştirme
• Kendine özgü bir değerler sistemi geliştirme

Genç Yetişkinlik Dönemi Gelişim Ödevleri

• Bir mesleğe hazırlanma
• Bir işe girme ve bir meslekte ilerleme
• Toplum tarafından onaylanan bir sosyal gruba girme
• Bir eş seçme ve eşiyle hayatını sürdürebilme
• Çocuk yetiştirme
• Evin yönetimine katılabilme
• Toplumsal sorumlulukları alma

Orta Yetişkinlik Dönemi Gelişim Ödevleri

• Yetişkinlere özgü toplumsal sorumlulukları alabilme
• Ekonomik yaşam koşullarını oluşturma ve devam ettirme
• Sorumluluk sahibi yetişkinler olmalarında ergenlik çağındaki gençlere rehberlik etme
• Boş zamanlarını değerlendirecek etkinlikler geliştirme
• Bedeninde oluşmaya başlayan fizyolojik değişikliklere uyum gösterme

İleri Yetişkinlik Dönemi Gelişim Ödevleri

• Azalan fiziksel güç ve bozulan sağlığa uyum sağlama
• Emeklilik ve azalan gelire uyum sağlama
• Eşin ölmesi sonucunda ortaya çıkan yeni koşullara uyum gösterme
• Yaşıtları ile yakın ilişkiler kurma
• Kendi durumuna uygun fiziksel yaşam koşullarını düzenleme
• Toplumsal sorumluluklarını yerine getirme

Eğitim ve Psikoloji İlişkisi

FELSEFE Ders Notları 2  
Eğitim Psikolojisi
Eğitim ve Psikoloji İlişkisi

Bireyin Gelişiminde Eğitim Sürecinin Rolü: Bireyler; yaşam boyunca düzenli ve sistemli bir biçimde değişmektedirler. Gelişim olarak nitelendirilen bu değişimler ise büyüme ve olgunlaşma ve öğrenme süreçleri yoluyla gerçekleşmektedir.

Çocuğun öğrenme yaşantıları yoluyla gelişiminde, içinde bulunduğu çevrenin koşulları ve çevrenin çocuğa yönelik davranış ve tutumları belirleyici olmaktadır. Ancak, gelişme sadece çocuğun büyümesi ve olgunlaşması ile gerçekleşmemektedir. Ayrıca öğrenme yaşantıları da çocuğun büyümesi ve olgunlaşmasında önemli bir rol oynamaktadır. Hem de çocuğun bilişsel ve psikososyal yönlerden de gelişimini sağlamaktadır.

Bireyin yeteneklerinin belirlenmesinde kalıtımsal faktörler oldukça belirleyici olmakla birlikte bu potansiyelin nasıl ve ne kadar ortaya çıkacağını belirlemede ailenin, okulun ve toplumun özellikleri etkili olmaktadır. 

Çağdaş eğitim anlayışında, eğitim öğrencilerin gelişimine yönelik oluşturulmakta, konu veya öğretmen merkezli bir anlayış yerine öğrenci merkezli bir anlayış sağlanmaktadır.

Çağdaş eğitim anlayışında, bireyin her yönden bir bütün olarak gelişimini sağlamayı hedefler.

Çağdaş eğitim anlayışında, geleneksel biçimde öğretim ve yönetim hizmetlerine yer verilmekle birlikte, öğrenci kişilik hizmetlerine de yer verilmektedir. Öğrenci kişilik hizmetleri kapsamında okul ortamında öğrencilere sağlık, sosyal yardım, rehberlik, özel yetiştirme ve sosyal, kültürel hizmetler verilebilmektedir.

"Bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla kısıtlı ve istendik davranış değişikliği meydana getirme süreci" olarak tanımlanan eğitimin, bireyin süreci olarak tanımlanan eğitimin, bireyin her yönden gelişimini sağlayacak davranış değişiklikleri oluşturmaya çalışması gerekir.

İlk çocukluk yıllarından itibaren eğitim kurumları olan okullarda öğrenme yaşantıları yoluyla bireyin gelişimi sağlanmaya çalışılmaktadır. Her bireyin gelişimi kalıtımsal ve çevresel faktörler nedeniyle birbirinden farklıdır. Bu nedenle, eğitim sürecinde bireyler arasında bireysel farklılıklar vardır.

Ortaöğretim yıllarında ise soyut kavramlar ile kendi düşüncelerini ifade etmeye, olaylar arasında sebep sonuç ilişkileri kurmaya, kendi yetenekleri ile bir meslek seçmeye başlar.

Yükseköğretim yıllarında ise bir mesleğe hazırlanırken aynı zamanda çevresiyle yakın ilişkiler geliştirmeyi öğrenirler. Dolayısıyla eğitim sürecinde öğrencilerin yapmış oldukları çok sayıda davranış  değişiklikleri onlardaki gelişmelere  yol açar. Böylece eğitim sürecinde birey her yönden gelişir.

Bazı öğrenciler bu davranışları başarırken, bazıları zorlanır. Bazı öğrenciler hiç istenmemesine rağmen diğer arkadaşlarına karşı küçümseyici, fiziksel şiddet davranışları sergileyebilirler.

Bireylerin sağlıklı bir biçimde gelişmelerini sağlamak için bu davranışlarının anlaşılması ve buna uygun bilimsel çözümlerin sergilenmesi gerekir.

Hem eğitim hem psikoloji alanı bireyin davranışları ile ilgilidir. Eğitim bireylerde istendik davranış değişikliği yapmaya çalışırken, psikoloji davranışı ve altında yatan nedenleri anlamay ve açıklamaya çalışır.

Eğitim Psikolojisi öğrenme-öğretme sürecini inceleyen bir bilimsel çalışma alanıdır.

Tarihsel açıdan eğitim psikolojisi; 20.YY başlarında önce psikolojideki öncü kuramcılar tarafından başlatıldı. W.JAMES, J.DEWEY ve E.L.THORNDIKE gibi öncü kuramcılar eğitim psikolojisi alanını yarattılar ve biçimlendirdiler.

W.JAMES çocuklara eğitim vermede psikolojinin uygulamalarını tartıştı ve eğitimi geliştirmek için sınıfta öğrenme ve öğretmede gözlemin önemini vurguladı.

J.DEWEY çocukların sıralarında sessizce oturmalarıve alışılmış mekanik bir biçimde pasif olarak öğrenmeleri gerektiği düşüncesinin yerine, çocukların aktif öğrenen olarak görüldüğünde daha iyi öğrenilebileceğini belirtmiştir. Eğitimin tüm çocuklar üzerinde odaklanmasını, çocukların sınırlı bir biçimde akademik konularla eğitilmemesi gerektiğini, çocukların nasıl problem çözücüler olunacağını öğrenmeleri gerektiğini ve çocuğun çevreye uyumunun önemini vurgulamıştır.

E.L.THORNDIKE öğrenmenin bilimsel temelini geliştirmiştir. Ölçme ve değerlendirme üzerine yoğunlaşmıştır. Okulların en önemli görevinin çocukların muhakeme etme becerilerini geliştirmek olduğunu ve eğitim psikolojisinin bilimsel temele sahip olması gerektiğini ileri sürmüştür.

SKINNER 1950'lerde eğitim psikolojisinden etkilendi ve öğrencinin pekiştirilmesi üzerine programlanmış öğrenme kavramını geliştirdi.

BLOOM 1950'lerde öğretmenlerin, öğrencilerin kullanmasına ve geliştirmesine yardım ettiği hatırlama, kavrama, analiz, sentezleme ve değerlendirmeyi içeren bilişsel beceriler taksonomisini ileri sürdü.  

Eğitim Psikolojisinin Temel Boyutları: Eğitim sürecinde ve sınıf ortamında gelişim psikolojisinin bilgilerini ve öğrenme psikolojisinin bilgilerini ve öğrenme psikolojisinin ilkelerini kullanma oluşturur. Eğitim psikolojisi ortaya koyduğu bulgular ile öğretmenlerin nitelikli bir biçimde öğrenme öğretme sürecini gerçekleştirmelerine katkıda bulunur. 

Eğitim sürecinde eğitim psikolojisi bilgileri ve anlayışı ile hareket eden öğretmenler olaylara çok yönlü bakabilmeli ve öğrenci davranışlarını çok yönlü değerlendirebilmelidirler.

Eğitim psikolojisi eğitim uygulamasının pek çok yönleri hakkında içgörü sağlayabilir.
Eğitim psikolojisi öğrenmeye ilişkin önemli fikirler sunar.

Öğrenme yaşantıları, çocuğun büyüme ve olgunlaşmasında önemli rol oynar bilişsel ve psikososyal yönlerden gelişimini sağlar.

Eğitim psikolojisinin yanıtlarını aradıgı sorular? Okulda ögrencinin sosyal becerileri nasıl gelişiyor ve ögretmenin sınıf içi davranışları nasıl olmalıdır.

PHP'de Değişken Kavramı (PHP Variables)

PHP'nin en büyük avantajı bir Script dili olmasıdır. PHP'nin bir Script Dili olması demek Compiler yardımıyla derleme usulü değil yazılan PHP kodlarının PHP desteği olan bir sunucuda çalışabilmesidir. Bu durum büyük ölçekli projelerde ciddi bir zaman kazancı sağlamaktadır. Örneğin ASP.NET ile proje üzerinde çalışırken projenizi çalıştırmanız gerekir fakat aynı uygulamayı PHP ile yaparsanız, proje üzerindeki bir dosyayı değiştirerek, derleme yapmadan uygulamanıza kaldığınız yerden devame debilirsiniz.

PHP'de değişkenler, sabitler ve dizinleri, projenizin içinde kullanacağınız verileri tutacak kutucuklar olarak düşünebilirsiniz. Kısaca değişkenin amacı bir değeri tekrar tekrar yazmak yerine onu tek bir kod ile kullanabilmektir. Değişkenler tüm programlama dillerinde vardır. 

Basit bir örnekle açıklamak gerekirse masanızda bir kutu olduğunu düşünün. İçerisine eşyalar koyuyorsunuz. ve kutu üzerindeki tanımlayıcı ismi değiştirebiliyorsunuz. Diyelim ki içine az kullanılan ama saklanması gereken önemli evraklarınızı koymak istediniz...bu durumda kutunun üzerine ne yazardınız? Tabiki Önemli Evraklar ismiyle bir tanımlama yapıp kutunun üzerine yapıştırırdınız. Bu tanımlamada önemli nokta ifadenin kısa, net ve özetleyici olarak kutu içeriğini doğru temsil edebilmesidir. Eğer sadece Evraklar yazsaydık içeriğin önemini atlamış olurduk.  

Php'de değişkenlerin kullanım şekli: $ (dolar işareti) ile birlikte yanına yazdığımız değer o değişkenin adını belirler. Değişken isimleri büyük-küçük harfe duyarlıdır.  En çok kullanılan değişken tipleri Integer ve String tipleridir. Integer tipi değişkenler sayılar için, String tipi değişkenler karakter dizileri için kullanılmaktadır. 

Değişken Tanımlama ve Atama Örnek:

<?php
$metin="Merhaba Dünya!";
$sayi=66;
?> 

İlk örneğimizde değişkenlerimizi tanımladık ve onlara istediğimiz değerler ile atama işlemini gerçekleştirdik. Dikkat edilirse değişkenlerimizde ne tür bir değer saklayacağını belirtmedik. PHP'de değişken tiplerinin belitilmesine pek fazla ihtiyaç olmaz. Veri tipini belirtmememizin nedeni PHP'nin  değişkene atanan değere göre türünü otomatik olarak kendisi ayarlamasıdır. Bu yönüyle PHP bize oldukça esneklik kazandırmaktadır.

Değişken tanımlarken nelere dikkat etmeliyiz?

• Bir değişkenin adı harfle yada _ ile başlamalıdır.
• Değişken isimlerinde boşluk bırakılmamalıdır. 
• Boşluğun yerine _ işareti kullanabilirsiniz.
• Değişken isminde a-z, A-Z, 0-9 ve _ karakterlerinin dışında başka bir karakter kullanamazsınız.

NOT: PHP dilinde büyük küçük harf ayrımı olduğunda $adi ile $Adi değişkenlerinin farklı değişkenler olduğunu unutmamalıyız.

String Tipinde Değişken Tanımlama Örnek:

<?php
$adSoyad= "İbrahim BAYRAKTAR";
?> 

Örneğimizde $adSoyad yazarak değişkenimizin ismini belirledik. Sonra ="İbrahim BAYRAKTAR"; tanımlaması ile $adSoyad değişkenimize İbrahim BAYRAKTAR değerini atadık. Bu işlemde atanan değeri çift tırnaklar " " arasına yazdık ve satırın sonunu ; (noktalı virgül) ile bitirdik. Eğer satır sonlarına ; koymazsak syntax hataları ile karşılaşırsınız. Sıra geldi değişkenimizi ekrana yazdırmaya:

<?php
$adSoyad= "İbrahim BAYRAKTAR";
echo $adSoyad;
?>

Kodlarımızı phpOrnekler adında bir klasöre uzantısı php olacak şekilde ornekDegiskenler adıyla kayıt edelim ve sunucumuzda dosya adını yazarak test edelim. Sayfada, $adSoyad değişkenine atadığımız değer olan İbrahim BAYRAKTAR yazdığını göreceksiniz.

PHP'de metin kullanırken mutlaka tırnak içerisinde kullanılması gerekir. Aksi takdirde PHP yorumlayıcısı bu metni komut olarak algılayacak ve bu nedenle syntax hatası verecektir. Düz metin içeren yerlerde tek tırnak, metin içerisinde değişken kullanmak istediğimizde çift tırnak kullanılır. 

<?php
$adSoyad= 'İbrahim BAYRAKTAR';
echo 'Ad Soyad: '.$adSoyad;
?> 

PHP'de nokta işareti birleştirmek demektir. JAVA'daki + işareti gibi...

Metnimiz içerisine 30$ ifadesini yazmak istersek ne yapmalıyız?

Metinlerimizde tırnak veya dolar işareti gibi PHP'nin algılayacağı (PHP için özel anlam ifade eden karakterler) yazmak istediğimizde o işareti yorumlayıcı tarafından etkisiz kılmamız gereklidir. Bunun için "\" işareti kullanılır.

<?php
$para= "30\$";
?> 

Integer Tipinde Değişken Tanımlama Örnek:

<?php
$sayi = 66;
echo $sayi;
?>

Yine string örneğimizde olduğu gibi phpOrnekler klasörümüzde bir dosyaya kaydedelim adres satırına dosya adresini yazarak test edelim. Çıktı olarak ekran 66 değeri yazdırılacaktır.

PHP'de bir değişken önceden tanımlanmadan kullanılır. Bir değişken tanımlandığında, o değişken bu değeri ilk kez alıyordur. Buna bağlı türü, yapısı vb. değişkenlik gösterebilir. Bu durumun istisnası DEFINE (tanım, değer) komutudur. Böylelikle $ işareti ile başlamayan değişmez bir değer oluşturmuş oluruz.

<?php
   define('PI', 3.14);

   echo PI;  

?> 

Değişken Değerini Değiştirmek Örnek:

<?php

$adSoyad= 'İbrahim BAYRAKTAR'; 
echo "Birinci Değer: $adSoyad'dır.<br />"; 

$adSoyad= 'Samet ULUTÜRK';
echo "İkinci Değer: $adSoyad'dır.";

?>

Örneğimizde $adSoyad adında bir değişken tanımladık ve bu değişkenimize ilk olarak "İbrahim BAYRAKTAR" değerini atadık. Daha sonra bu değişkeni echo ile yazdırdık ve ardından $adSoyad değişkenimize "Samet ULUTÜRK" değerini yeniden tanımlayıp yine echo ile ekrana yazdırdık.

PHP'de Veri Türleri

PHP'de 4 farklı temel veri türü vardır:   

• boolean : TRUE (Doğru) ya da FALSE (Yanlış) değeri alan bir veri türüdür.     
• integer : Bir tamsayı değer içeren bir veri türüdür.     
• float : Büyük ve ondalıklı sayıları tanımlamaya yarayan veri türüdür.     
• string : Karakter dizileri tanımlamaya yarayan bir veri türüdür.

PHP''de 2 bileşik veri türü vardır:      

• Dizi (Array) : Farklı veri türlerini tek bir değişken adı ile tanımlayan bir veri kümesidir.     
• Nesne (Object) : Farklı veri türlerine ve fonksiyonlardan oluşan bir veri topluluğuna tek bir isim ile erişim sağlayan bir veri türüdür.

PHP'de 2 özel veri türü vardır:      

• resource : Özel fonksiyonlar tarafından oluşturulan ve kullanılan harici kaynaklara erişim için kullanılan özel bir değişkendir.
• NULL : Özel NULL değeri, değeri olmayan bir değişkeni ifade etmektedir.

PHP'de sözde veri türleri ve değişkenler :

• mixed : Bir fonksiyonun birden fazla veri türünde parametre alabileceğini gösterir. Ancak bu fonkisyonun tüm veri türlerini parametre olarak alabileceğini göstermez.     
• number : Bir fonksiyonun integer veya float veri türünde parametre alabileceğini gösterir.    
• callback : Global fonksiyonları, nesne fonksiyonlarını veya bir sınıf yapısının statik fonksiyonlarına erişim sağlayan ve bir fonksiyona, yine aynı fonksiyon tarafından daha sonra belirli koşullar sağlandığında çalıştırılmak üzere, aktarılan kod kümesidir.     
• void : Bir fonksiyon tarafından geri verilen değer olarak tanımlandığında herhangi bir şekilde kullanımı mümkün değildir. Bir fonksiyonun parametre listesi yerinde tanımlandığında, fonksiyona herhangi bir parametre geçirilemeyeceğini gösterir.

Örnek: 4 temel veri türü birer değişkene atanarak değişken veri tiplerini belirleyelim.

Değişkenin veri tipini ve içeriğini öğrenmek için var_dump fonksiyonunu kullanıyoruz.

<?php

$deger01= 4.2;             //float tipinde bir değişken
$deger02= "BAYRAKTAR";    //string tipinde bir değişken
$deger03= 99;            //integer tipinde bir değişken 
$deger04= TRUE;         //boolean tipinde bir değişken

var_dump ($deger01, $deger02, $deger03, $deger04); 
?> 

• PHP'de değişkenler $ işareti ile başlayan bir değişken adı ile tanımlanır. 
• Değişkenler veri türü değerlerini yerleştirmek için kullanılır.  
• PHP'de karakter dizilerini hem " " hem de ' ' ifadeleri arasında tanımlayabilirsiniz.  
• PHP boolean veri tipinde TRUE değeri 1, FALSE değeri 0 olarak ekrana yazılır.

Değişkeni tanımlarken, veri tipini belirtmek istiyorsanız:

<?php
$degisken = (double)2015;
?> 

2015 varsayılan değeri integer olarak belleğe işlenir fakat biz double olarak işlenmesini istedik.

Değişkenimizin bellekte yer alan veri tipini öğrenmek için gettype fonksiyonu:

<?php
$degisken = (double)2015; 
echo gettype($degisken);
?> 

Değişkenimizin veri tipini değiştirmek için settype fonksiyonu:

<?php
$degisken = (double)2015; 
settype($degisken, integer); 
echo gettype($degisken);
?> 

PHP'de Sözdizimi Yapısı (Syntax Structure)

Sözdizimi (Syntax) Nedir?

Asıl olarak bir dilbilim terimi olan sözdizimi (syntax) kelimesi, programlama dillerinde de benzer bir anlamda kullanılmaktadır. Bir  programlama  dilinin  sözdizimi  kuralları,  fonksiyonlar, noktalama işaretleri, parantezler ya da operatörler gibi dile ait bütün bileşenlerin, nasıl bir araya gelerek bir program kodunu oluşturacaklarını belirleyen kurallar olarak tanımlanabilir.     

Örneğin PHP dilinde bütün anlamlı program deyimlerinin noktalı virgül işareti ile sonlandırılması zorunluluğu temel bir sözdizimi kuralıdır.  

NOT: Satırların değil, deyimlerin sonuna noktalı virgül konulmalıdır. Çünkü PHP kodları satır satır değil, ayraç sembolü olarak noktalı virgül işaretini kullanarak yorumlar.

PHP'de Sözdizimi Yapısı (Syntax Structure)

Bir PHP komut bloğu <?php ifadesi ile başlar ve ?> ifadesi ile sona erer.  Bir PHP dosyasını işlem görmek üzere sunucuya gönderdiğinizde, sunucuda yer alan komut yorumlayıcı dosyada işlem yapacağı satırların başlangıcını ve sonunu bu ifadelerden anlar.

Örnek:

<html>
<body>

<?php 
    echo 'Merhaba Dünya!';
?>

</body>
</html>

Örneğimiz web tarayıcımızdan bu şekilde çıktı verecektir.

Merhaba Dünya!

Web tarayıcınızda sayfa kaynağını görüntülerseniz aşağıdaki ifadeler karşınıza gelir:

<html>
<body>

Merhaba Dünya!

</body>
</html>

.php örneğimizi çalıştırdığımızda, dosya web sunucusuna gönderilir. Sunucuda yer alan komut çevirici <?php ile ?> ifadesi arasında yer alan echo komutuna işlem yapar. echo komutu bir metin dizisini ekrana yazmaya yarar. PHP komutlarına işlem yaparak elde ettiği sonuçları ve diğer HTML komutlarını olduğu gibi oluşturduğu dinamik HTML dosyasına geçirir. HTML dosyasını web tarayıcıya geri gönderir. Web tarayıcı da aldığı HTML dosyayı ekranda gösterir.

PHP kodlarının HTML kodlarıyla birlikte kullanıldığı bu gibi durumlarda, PHP deyimlerinin web tarayıcısı tarafından çözümlenerek çalıştırılabilmesi için bu kodu içeren sayfanın .php uzantısına sahip olması gerektiğini unutmayalım.

Ekrana yazdırmak istediğimiz ifadeler için, echo ya da print deyimlerini kullanırız. Bu deyimlerden sonra çift tırnak sembolü içersinde yazacağımız ifadeler, bazı özel durumların dışında, doğrudan yazıldığı şekliyle ekrana basılacaktır.

ECHO ve PRINT Arasındaki Fark Nedir?
İşlevsel anlamda bu iki komut arasında çok fazla bir fark bulunmamaktadır. Her iki deyim de ekrana "string" temelli bilgileri yazmak için kullanılır. Print  komutu,  Echo  komutundan  farklı  olarak  bir  fonksiyon  gibi çalışır  ve  bir  geri  dönüş değeri  üretir. Bu  sebeple  çok  büyük verilerin ekrana yazdırılmasında Echo deyimine göre daha yavaş çalışmaktadır. Echo bir fonksiyon gibi çalışmaz ve geriye bir değer döndürmez. Diğer bir fark ise Echo komutu ile virgülle ayrılmış birden fazla ifadeyi yazdırmaktır. Print virgülle ayırarak yazmayı desteklemez.

<?php 
print "BOZOK", "ÜNİVERSİTESİ"; 
?>

şeklinde bir kod çözümleme hatasına yol açarken, aynı kodu Echo ile çalıştırdığımızda sonuç alabiliriz.

Print komutu yazdırılacak ifadeyi argüman olarak kabul eder ve her zaman "1" değerini döndürür.

<?php 
echo print "BAYRAKTAR"; 
?>

BAYRAKTAR1

Örnek:

<?php 
    echo "Merhaba ";
    echo "Dünya!";
?>

koduna ait ekran çıktısı;

Merhaba Dünya!

şeklinde olacaktır.

Örnekte gördüğünüz gibi farklı echo komutları kullansak dahi ifadelerimiz aynı satıra yazılmakta. İfadelerimizi farklı satırlarda görmek istiyorsak eğer kodumuza küçük bir ek yapmamız gerekir.

<?php 
    echo "Merhaba ";
    echo "<br/>";
    echo "Dünya!";
?>

koduna ait ekran çıktısı;

Merhaba
Dünya!

şeklinde olacaktır.

Bu örneğimizdeki echo "<br/>; ifadesi ekrana hiç bir şey yazmamış bunun yerine birinci ve üçüncü echo komutlarının arasında satırbaşı yapma görevini üstlenmiştir. <br/>  ifadesi aslında temel bir HTML etiketidir. Yani internet tarayıcımız echo komutu ile ekrana yazdırılacak ifadeleri denetliyor ve bu ifadeleri HTML kodu olarak yorumladığı durumda doğrudan ekrana yazmak yerine çalıştırmakta ve sonucunu görüntülemektedir.

Örnek:

<?php
echo "<font size=\"3\">Favori Filmleriniz</font>";
echo "<p>";    
echo "1. Esaretin Bedeli - 1994<br>";
echo "2. BABA - 1972<br>";
echo "3. Ucuz Roman - 1994<br>";
echo "4. 12 Öfkeli Adam - 1957"; echo "</p>";
?>

Örneğimizde ilk echo komutu ile yazdırılan ifade bir HTML satırıdır. Burada "size" parametresinin değerinin belirlenmesi için çift tırnak işareti bulunmaktadır. Bu çift tırnak işaretlerinin echo komutuna ait olan ve PHP tarafından dikkate alınacak tırnaklardan ayırt edilebilmeleri için \ işaretini kullandık. \ (ters bölü) işareti PHP için özel bir karakter olup HTML deyiminde değerlerin belirlenmesinde kullanılmaktadır.

Farklı  bir yöntem olarak echo ve print komutları içerisindeki HTML kodlarında tek tırnak işaretide kullanılabilmekte. HTML yorumlayıcısı, çift tırnak işareti yerine bu işaretide kabul etmektedir. Böylelikle \ işareti kullanımınada gerek kalmayacaktır.

Örnek:

<?php
echo "<font size='3'>Favori Filmleriniz</font>";
echo "<p>";    
echo "1. Esaretin Bedeli - 1994<br>";
echo "2. BABA - 1972<br>";
echo "3. Ucuz Roman - 1994<br>";
echo "4. 12 Öfkeli Adam - 1957"; echo "</p>";
?>

PHP'de Yorum Satırları
PHP programlama dilinde kodlarımızı yazarken geriye dönüp baktığımızda hangi satırda ne kullandığımızı hangi değişkeni ne amaçla yazdığımızı zaman geçtikten sonra okuduğumuzda anlayamakta güçlük çekebiliriz. Bu nedenle programımızı yazarken ileriye dönük olarak kodlamamız gerekebilir. Bir değişkene isim verirken önemli bir detay olarak görünmese bile o değişkene isim verirken ilerde hatırlayabileceğiniz tipte olmasına özen gösterilmelidir. Kod içerisinde PHP yorumlayıcısı tarafından dikkate alınmayacak, açıklama, yorum ve bilgi amaçlı metinleri ekleyebiliriz. Bu ifadeler programın çıktısında görüntülenmeyecektir. Tek satırlı veya çok satırlı yorum satırları ekleyebiliriz.

<?php
echo 'PHP '; // Bu tek satırlık açıklamadır.
/* Bu bir çok-satırlı açıklamadır. */
echo 'öğreniyorum!';
# Bu da tek satırlık açıklamadır.
?>