18 Ekim 2013 Cuma

Linux Bilgi Edinme Komutları

pwd Bulunduğunuz dizinin ismini verir.
minix@MINIX:~$ pwd
/home/minix
minix@MINIX:~$ cd /home/minix/bayraktar/
minix@MINIX:~/bayraktar$ pwd
/home/minix/bayraktar
minix@MINIX:~/bayraktar$

hostname Makinanın host adını verir.Linux sistemlerde host adını (bilgisayarın ağ ismi) görüntülemek veya değiştirmek için hostname komutu kullanılır. Komut satırına hostname komutunu yazdığınızda bilgisayarı ağ ortamında temsil eden ağ ismi görüntülenir. Hostname komutuna verilen ilk parametre ile bilgisayarın ağ ismini de değiştirebilirsiniz. Hostname komutu ile belirtilen ağ ismi kalıcı değildir.İşletim sistemini yeniden başlattığınızda ağ ismi eski haline geri döner. Ağ isminin kalıcı olması için /etc/sysconfig/network dosyasına ağ isminin kaydedilmesi gerekir.
minix@MINIX:~/bayraktar$ hostname
MINIX
minix@MINIX:~/bayraktar$

whoami Kısaca ben kimim komutudur.Yani o anda sisteme giriş yapmış olduğunuz kullanıcının adını verir.
minix@MINIX:~$ whoami
minix
minix@MINIX:~$

id [kullanıcı_ismi] - Kullanıcının kullanıcı kimliği, birincil grup kimliği ve üyesi olduğu grupları gösterir. 
minix@MINIX:~$ id minix
uid=1000(minix) gid=1000(minix) groups=1000(minix),4(adm),24(cdrom),27(sudo),30(dip),
46(plugdev),109(lpadmin),123(sambashare)
minix@MINIX:~$ 

date - Sistem tarihi göstermek ya da değiştirmek için kullanılır.Tarihin yerele özgü gösterimle basılmasını isterseniz date +%c yazın."tr_TR" yereli için sadece date komutu Cum Eki 18 18:19:13 EEST 2013 yazdırken date +%c komutu Cum 18 Eki 2013 18:19:13 EEST şeklinde yazdırır. #date MMDDhhmmYYYY şekliyle komut sistem tarihini değiştirecektir.Örneğin aşağıdaki console örneğinde date komutu bize tarihin 18 Ekim 2013 saat 18:19 olduğunu EEST ise saat diliminin Eastern European Summer Time(Doğu Avrupa Yaz Saati) olduğunu söylemektedir.
minix@MINIX:~$ date
Cum Eki 18 18:19:13 EEST 2013
minix@MINIX:~$ 

time Belli bir komutun işlemini bitirmesinin ne kadar süre tuttuğunu gösterir. Örneğin, bir dizinin listelenme süresini time ls ile öğrenebilirsiniz. 
real  0m0.003s
user  0m0.000s
sys  0m0.000s
minix@MINIX:~/Downloads$ 

who - O an sistemde bulunan kullanıcıların kullanıcı isimlerini, hangi uçbirimlerde çalıştıklarını ve sisteme giriş tarih ve saatlerini gösterir.
minix@MINIX:~$ who
minix    tty7         2013-10-18 17:37
minix    pts/0        2013-10-18 18:10 (:0)
minix@MINIX:~$

finger [kullanıcı_ismi] - Belli bir kullanıcı hakkındaki bilgi verir. 
minix@MINIX:~$ finger minix
Login: minix                Name: MINIX
Directory: /home/minix                Shell: /bin/bash
On since Fri Oct 18 17:37 (EEST) on tty7    1 hour 3 minutes idle
On since Fri Oct 18 18:10 (EEST) on pts/0 from :0
   6 seconds idle
No mail.
No Plan.
minix@MINIX:~$

last Last komutu bize sisteme en son yapılan girişleri ve çıkışları, sistemin yeniden başlatılması gibi işlemleri kullanıcı adı , tarih ve saat belirterek listeler.
minix@MINIX:~$ last
minix    pts/0        :0               Fri Oct 18 18:10   still logged in   
minix    pts/0        :0               Fri Oct 18 17:56 - 18:10  (00:14)    
reboot   system boot  3.2.0-54-generic Fri Oct 18 17:37 - 18:42  (01:05)    
minix    pts/0        :0               Fri Oct 18 14:20 - 14:24  (00:04)    
reboot   system boot  3.2.0-54-generic Fri Oct 18 13:54 - 14:24  (00:29)       
reboot   system boot  3.2.0-54-generic Thu Oct 17 17:33 - 02:56  (09:23)      
minix    pts/0        :0               Fri Oct  4 23:32 - 23:33  (00:01)    
reboot   system boot  3.2.0-54-generic Fri Oct  4 20:35 - 23:52  (03:17)    
root     pts/0        :0               Fri Oct  4 00:34 - 00:34  (00:00)    
minix    pts/0        :0               Thu Oct  3 21:38 - 21:39  (00:00)    
reboot   system boot  3.2.0-54-generic Thu Oct  3 20:16 - 01:20  (05:03)    
minix    pts/0        :0               Wed Oct  2 20:40 - 21:08  (00:28)    
reboot   system boot  3.2.0-54-generic Wed Oct  2 20:38 - 22:13  (01:35)    
minix    pts/0        :0               Tue Oct  1 22:53 - 22:57  (00:04)    
reboot   system boot  3.2.0-54-generic Tue Oct  1 22:50 - 23:19  (00:28)    
minix    pts/0 minix@MINIX:~$ lsmod
Module                  Size  Used by
snd_hda_codec_hdmi     32474  4 
arc4                   12529  2 
rfcomm                 47604  0 
bnep                   18281  2 
bluetooth             180113  10 rfcomm,bnep
binfmt_misc            17540  1 
ppdev                  17113  0 
snd_hda_codec_realtek   224173  1 
snd_hda_intel          33719  5 
snd_hda_codec         127706  3 snd_hda_codec_hdmi,snd_hda_codec_realtek,snd_hda_intel
snd_hwdep              17764  1 snd_hda_codec
snd_pcm                97275  3 snd_hda_codec_hdmi,snd_hda_intel,snd_hda_codec
snd_seq_midi           13324  0 
snd_rawmidi            30748  1 snd_seq_midi
ath9k                 132428  0 
snd_seq_midi_event     14899  1 snd_seq_midi
mac80211              506862  1 ath9k
snd_seq                61929  2 snd_seq_midi,snd_seq_midi_event
parport_pc             32866  1 
nvidia              11308613  56 
ath9k_common           14053  1 ath9k
ath9k_hw              411239  2 ath9k,ath9k_common
joydev                 17693  0 
ath                    24067  3 ath9k,ath9k_common,ath9k_hw
snd_timer              29990  2 snd_pcm,snd_seq
snd_seq_device         14540  3 snd_seq_midi,snd_rawmidi,snd_seq
cfg80211              205774  3 ath9k,mac80211,ath
psmouse                97519  0 
serio_raw              13211  0 
mac_hid                13253  0 
snd                    79041  20 snd_hda_codec_hdmi,snd_hda_codec_realtek,snd_hda_intel,snd_hda_codec,snd_hwdep,snd_pcm,snd_rawmidi,snd_seq,snd_timer,snd_seq_device
soundcore              15091  1 snd
snd_page_alloc         18529  2 snd_hda_intel,snd_pcm
lp                     17799  0 
parport                46562  3 ppdev,parport_pc,lp
hid_logitech_dj        18730  0 
usbhid                 47238  1 hid_logitech_dj
hid                    99636  2 hid_logitech_dj,usbhid
floppy                 70207  0 
r8169                  62190  0 
minix@MINIX:~$        :0               Tue Oct  1 22:40 - 22:47  (00:07)    
minix    pts/0        :0               Tue Oct  1 22:39 - 22:39  (00:00)    
reboot   system boot  3.2.0-52-generic Tue Oct  1 22:36 - 22:50  (00:13)    
minix    pts/0        :0               Tue Oct  1 22:15 - 22:35  (00:20)    

wtmp begins Tue Oct  1 22:14:22 2013
minix@MINIX:~$ 

history | more Komut satırı üzerinden kullanılan history komutu aslında biz unutkan kullanıcıların sisteme verdiği komutların geçmişini tutma işini yapar. Bir nevi geçmiş komutları listeleme aracı olan history komutu bir çok farklı kullanımı ile geçmişte yazmış ve sisteme göndermiş olduğunuz komutları çağırabilmenize yarar. | more parametresi sayesinde sayfa sayfa okuyabilirsiniz. history 10 şeklinde girdiğimizde ise kullanılan son 10 komutu listelemiş oluruz.
minix@MINIX:~$ history 10
  122  sudo apt-get install finger
  123  clear
  124  finger minix
  125  clear
  126  last
  127  clear
  128  history | more
  129  clear
  130  history
  131  history 10
minix@MINIX:~$ 

uptime Makinanın ne kadar süredir açık olduğu bilgisini verir.
minix@MINIX:~$ uptime
 18:52:43 up  1:15,  2 users,  load average: 0.25, 0.28, 0.30
minix@MINIX:~$ 

ps Ps komutu bize varolan aktif çalışan processlerin bir görüntüsünü gösterir. Ps komutu genelde kullanım kolaylığı açısında kullanıcıların istediği process'in çalışıp çalışmadığını görmek için grep komutuyla birlikte kullanılır.Ps komutunun kullanımınada bir örnek vermek gerekirse örneğin firefox kilitlendi ve biz uygulamayı kill etmek istiyoruz. Böyle bir durumda kill [uygulama numarası] ile uygulamayı sonlanmaya zorlayabilirsiniz. İşte ps komutu burada devreye giriyor ve uygulama numarasını ps komutu yardımıyla buluyoruz bunun için ps aux|grep firefox yazmanız yeterli.
minix@MINIX:~$ ps aux|grep firefox 
minix     5711 21.0 13.5 2070128 1104236 ?     Sl   17:38  17:39 /usr/lib/firefox/firefox
minix    28900  0.0  0.0  13252   956 pts/0    S+   19:02   0:00 grep --color=auto firefox
minix@MINIX:~$ 

top Temel sistem durumu, çalışmakta olan süreçler ne kadar bellek/işlemci kullandıkları vs. Komut satırındayken top yazıp enter’a basın. orada değişken bir şekilde çalışan işlemleri görebileceksiniz. Bu noktada d(delay) gecikme parametresidir. top komutu çalışırken d’ye (veya s’ye) basıp 2 ve enter’a bastığınızda, top komutundaki işlemler 1 saniyede bir yenilenir. 1 yazarsanız da her saniye yenilenir.Çıkmak için ise Q'ya basmanız yeterli.
minix@MINIX:~$ top
top - 19:13:08 up  1:35,  2 users,  load average: 0.27, 0.30, 0.31
Tasks: 161 total,   1 running, 160 sleeping,   0 stopped,   0 zombie
Cpu(s):  6.4%us,  1.9%sy,  0.1%ni, 90.6%id,  0.7%wa,  0.0%hi,  0.3%si,  0.0%st
Mem:   8177276k total,  3282056k used,  4895220k free,    92800k buffers
Swap:  8385532k total,        0k used,  8385532k free,  1542008k cached

  PID USER      PR  NI  VIRT  RES  SHR S %CPU %MEM    TIME+  COMMAND                   
 5711 minix     20   0 2036m 1.0g  52m S   53 13.2  20:01.24 firefox                   
14346 minix     20   0 1261m  40m  16m S    6  0.5   2:25.69 transmission-gt           
  627 root      20   0     0    0    0 S    4  0.0   0:00.54 kworker/0:2               
24478 minix     20   0 17336 1292  920 R    2  0.0   0:00.01 top                       
    1 root      20   0 24464 2444 1376 S    0  0.0   0:00.74 init                      
    2 root      20   0     0    0    0 S    0  0.0   0:00.00 kthreadd                  
    3 root      20   0     0    0    0 S    0  0.0   0:00.56 ksoftirqd/0               
    5 root      20   0     0    0    0 S    0  0.0   0:01.83 kworker/u:0               
    6 root      RT   0     0    0    0 S    0  0.0   0:00.24 migration/0               
    7 root      RT   0     0    0    0 S    0  0.0   0:00.01 watchdog/0                
    8 root      RT   0     0    0    0 S    0  0.0   0:00.63 migration/1               
   10 root      20   0     0    0    0 S    0  0.0   0:00.05 ksoftirqd/1               
   12 root      RT   0     0    0    0 S    0  0.0   0:00.01 watchdog/1                
   13 root      RT   0     0    0    0 S    0  0.0   0:00.40 migration/2               
minix@MINIX:~$
 
uname -a (unix name) sistemin adını, yapısını ve işletim sistemi bilgilerini ve diğer ayrıntıları bildiren bir araçtır.
minix@MINIX:~$ uname -a
Linux MINIX 3.2.0-54-generic #82-Ubuntu SMP Tue Sep 10 20:08:42 UTC 2013 x86_64 x86_64 x86_64 GNU/Linux
minix@MINIX:~$

free Bellek kullanımını gösterir.
minix@MINIX:~$ free
             total       used       free     shared    buffers     cached
Mem:       8177276    3434212    4743064          0      94128    1682564
-/+ buffers/cache:    1657520    6519756
Swap:      8385532          0    8385532
minix@MINIX:~$ 

df -h Bağlı sabit disk bölümlerinin doluluk oranlarını gösterir. 
minix@MINIX:~$ df -h
Filesystem      Size  Used Avail Use% Mounted on
/dev/sda1       222G  191G   20G  91% /
udev            3,9G  4,0K  3,9G   1% /dev
tmpfs           1,6G  896K  1,6G   1% /run
none            5,0M     0  5,0M   0% /run/lock
none            3,9G  232K  3,9G   1% /run/shm
minix@MINIX:~$ 

du -sk [dizin] Belirtilen dizin in (belirtilmezse bulunduğunuz dizinin) içeriğinin diskte kapladığı alanın kB cinsinden boyutunu verir. 
minix@MINIX:~$ cd /home/minix/Documents
minix@MINIX:~/Documents$ du -sk
1835384  .
minix@MINIX:~/Documents$

cat /proc/interrupts Çekirdek tarafından tanımlanmış sistem kesmelerinin listesi.
minix@MINIX:~$ cat /proc/interrupts
           CPU0       CPU1       CPU2       CPU3       
  0:         42          0         22          0   IO-APIC-edge      timer
  1:          0          0          1          1   IO-APIC-edge      i8042
  6:          0          1          0          2   IO-APIC-edge      floppy
  7:          0          0          0          0   IO-APIC-edge      parport0
  8:          1          0          0          0   IO-APIC-edge      rtc0
  9:          0          0          0          0   IO-APIC-fasteoi   acpi
 12:          1          3          0          0   IO-APIC-edge      i8042
 14:      47879       1650       1885       1733   IO-APIC-edge      ata_piix
 15:        124        138        160        124   IO-APIC-edge      ata_piix
 16:     657432        328        166        809   IO-APIC-fasteoi   uhci_hcd:usb5, nvidia
 17:        181         65         62         60   IO-APIC-fasteoi   snd_hda_intel
 18:         22         13       5382         12   IO-APIC-fasteoi   uhci_hcd:usb4
 19:    4328640         93         79         82   IO-APIC-fasteoi   uhci_hcd:usb3, ath9k
 23:          0          0          1          2   IO-APIC-fasteoi   ehci_hcd:usb1, uhci_hcd:usb2
 43:          0          0          0          0   PCI-MSI-edge      eth0
 44:        104         92        105         88   PCI-MSI-edge      snd_hda_intel
NMI:        919        412        640        393   Non-maskable interrupts
LOC:    1026960     717420     892938     656710   Local timer interrupts
SPU:          0          0          0          0   Spurious interrupts
PMI:        919        412        640        393   Performance monitoring interrupts
IWI:          0          0          0          0   IRQ work interrupts
RES:    2193621    1187537    2395130    1178096   Rescheduling interrupts
CAL:       1204      17006        635        591   Function call interrupts
TLB:      55934      47634      79735      64932   TLB shootdowns
TRM:          0          0          0          0   Thermal event interrupts
THR:          0          0          0          0   Threshold APIC interrupts
MCE:          0          0          0          0   Machine check exceptions
MCP:         22         22         22         22   Machine check polls
ERR:          0
MIS:          0
minix@MINIX:~$ 

cat /proc/version Linux çekirdeğinin sürüm bilgileri. 
minix@MINIX:~$ cat /proc/version
Linux version 3.2.0-54-generic (buildd@roseapple) (gcc version 4.6.3 (Ubuntu/Linaro 4.6.3-1ubuntu5) ) #82-Ubuntu SMP Tue Sep 10 20:08:42 UTC 2013
minix@MINIX:~$ 


lsmod Yüklü çekirdek modüllerinin listesi.
minix@MINIX:~$ lsmod
Module                  Size  Used by
snd_hda_codec_hdmi     32474  4 
arc4                   12529  2 
rfcomm                 47604  0 
bnep                   18281  2 
bluetooth             180113  10 rfcomm,bnep
binfmt_misc            17540  1 
ppdev                  17113  0 
snd_hda_codec_realtek   224173  1 
snd_hda_intel          33719  5 
snd_hda_codec         127706  3 snd_hda_codec_hdmi,snd_hda_codec_realtek,snd_hda_intel
snd_hwdep              17764  1 snd_hda_codec
snd_pcm                97275  3 snd_hda_codec_hdmi,snd_hda_intel,snd_hda_codec
snd_seq_midi           13324  0 
snd_rawmidi            30748  1 snd_seq_midi
ath9k                 132428  0 
snd_seq_midi_event     14899  1 snd_seq_midi
mac80211              506862  1 ath9k
snd_seq                61929  2 snd_seq_midi,snd_seq_midi_event
parport_pc             32866  1 
nvidia              11308613  56 
ath9k_common           14053  1 ath9k
ath9k_hw              411239  2 ath9k,ath9k_common
joydev                 17693  0 
ath                    24067  3 ath9k,ath9k_common,ath9k_hw
snd_timer              29990  2 snd_pcm,snd_seq
snd_seq_device         14540  3 snd_seq_midi,snd_rawmidi,snd_seq
cfg80211              205774  3 ath9k,mac80211,ath
psmouse                97519  0 
serio_raw              13211  0 
mac_hid                13253  0 
snd                    79041  20 snd_hda_codec_hdmi,snd_hda_codec_realtek,snd_hda_intel,snd_hda_codec,snd_hwdep,snd_pcm,snd_rawmidi,snd_seq,snd_timer,snd_seq_device
soundcore              15091  1 snd
snd_page_alloc         18529  2 snd_hda_intel,snd_pcm
lp                     17799  0 
parport                46562  3 ppdev,parport_pc,lp
hid_logitech_dj        18730  0 
usbhid                 47238  1 hid_logitech_dj
hid                    99636  2 hid_logitech_dj,usbhid
floppy                 70207  0 
r8169                  62190  0 
minix@MINIX:~$ 


set, declare, export Üçü de kabukta tanımlı ortam değişkenlerinin listesini verir. Tümünü (miras alınanlar dahil) sadece declare verir. 

echo $PATH - PATH ortam değişkeninin değerini gösterir. PATH, kullanıcı tarafından çalıştırılabilecek yazılımların aranacakları yerleri kabuğa bildirmek için kullanılır.Örnekte kullanıcı path bilgisi mypath dosyasına yazdırılmıştır.
minix@MINIX:~$ echo "echo $PATH" > MYPATH
minix@MINIX:~$ 

dmesg | more Sistem açılışından itibaren çekirdek tarafından üretilen iletiler. Bu iletiler /proc/kmsg dosyasında bulunur ve dmesg komutu sadece tampondaki son iletileri gösterir. 

Linux Komutları ve kullanımları ile ilgili detaylı bilgi alınabilecek bazı kaynak siteler :

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Copyright 2013-2017 | İbrahim BAYRAKTAR /dev/null Web Günlüğü